Monday, July 26, 2010

Afkaarta Marxaladan Loo Baahan Yahay?

Xornimadii markay dhalatay 1960 ayaa waxaa halgankeedii keenay ururkii ee SYL, Afkaar ahaan waxay isugu jireen Islaamiyiin (aqwaanul Muslimiin), Hantiwadaag, Hantigoosad, Qabiili, iyo Jiha Laawe? doorashadii xigtay waxaa soo baxday in ay meesha ugu gacan sareeyaan Qabiiligii; maadaama nidaamkii Baarlamaaniga ahaa (Dimoqraadiyad Barlamaan) uu ahaa midkii ay doorteen, ayaa sababaha guusha u keentay Qabiiligu waxa u ahaa inuu helay Gaashaanbuureysi Waligiis JIray halka ragii kale ay ahayd inay bilaabaan dhisme Bulsho oo U saamaxa inay sameystaan Xisbiyo Cid walba ka kooban; taasoo waqtigeedii uu dhinaa marka loo eego dhismihii hoose (Infrastructure) ee Bulsho, Siyaaso, Dhaqaale ee Shacabkii Soomaliyeed,

Laakiin Qabiilgu laftigiisu ma usan ku taagneyn Dhidibo ad-adag maxaa yeelay waxa uu laftigiisu sharciyad cusub ka dhex raadinayay mujtimicii cusbaa ee Magaalooyinka Maadaama aysan magaaladau lahayn HOgaan Dhaqan oo soo jireen ah; sidaas darteed ayaa fursadaas Superficial- ahayd ama Sadxiga ahayd uu Qabiiligii bilaabay inuuu ka faa'iideysto oo uu magaalooyinkii isugu magacaabo Ugaas laakiin wata magac dowladeed.

Inkiraadii Qaab Dhismeedkii Dhaqan-Dhaqaale ee uu Mujtamaca soomaaliyeed ku dhisnaa ee uu inkiray Xisbigii SYL waxaa ay faa'iido Dhow u keentay Qabiiligii. qaabka dhismaha dowladaasu waxa uu ahaa mid loo ekeysiiyay Kii Miyiga.
Tusaale: Ugaaska ama HOgaamiyeha dhaqanka ee qabiilka ayaa ah qofka ugu sareeya Beesha, Saldada (Authority ) uu leeyahay Ugaasku waxaa ka mid ah inuu Difaaco Baadka iyo Biyaha Beesha, marka maadaama difaacaasu uu yahay mid isdaba joog ah halkas waxaa ugu dhismay Ugaaskii Dowlad ama Duwleylad yar oo isaga ka amarqaadata sida Maleeshiyaad, Qaab-Dhismeed Maamul iyo Maareyn u dhisan sida ahraamta oo uu Ugaasku Ugu Sareeyo, iyo Hogaamiyeyaal Dagaal iyo Nabad isugu jira kuwaasoo markii uu u baahdo Ugaasku uu Isticmaalo.
Laakiin Qabiiligii Baarlamaankii ayuu inta Fadhiistay ayuu isla mar ahaantaasna waxa uu helay si cafwi ah, si basiid ah dhamaan intii uu Ugaasku ku lahaa Miyiga. sida Maleeshiyo iyo Hogaan Dagaal iyo Mid Nabadeed (Ciidamadii Boliiska, Maxkamadaha), oo iyaguna sidoo kale diyaar u ah inay matka ay doonaan isticmaalaan! Taas ayaa Xildhibaanadii ka dhigtay inay dhistaan Nidaam Aasaas adag leh oo iyaga ka amar qaata?Si Kastaba Doorkii SYL ee ahaa (De Fecto Ruler) ama Xisbi Qaran oo ay ku wada jiraan Dhamaan Qabaa'ilka oo dhan, ayaa noqday mid u sahla Qabiiligii Ugaasnimada ay Dowladnimadu u keentay inuu Is dhiso Maadaama?
1- uusan damacsaneyn inuu Dowlada Sar Sare soo Galo
2- Maadaama uu Si toos ah uga soo horjeedo Ugaaskiisii

labada qodoba waxa ay Maslaxoodu u biyo dhaceysay SYL. dhanka kale Ugaaskii waxa uu bilaabay Dagaal ka dhan ah Ugaaskaan Cusub ee Magaca Dowladnimada ku noqday Ugaaska! iyo sida fudud ee Hantidii Dowlada ay u bililiqaysanayaan, oo ay u helayaan lacag fudud oo uusan Ugaasku Abdikiis Helin!? Dagaalkaas ayaa waxaa uu fashiliayay isku daygii ugu horeeyay ee lagu dhisi rabay Dowlada Casri ah oo Soomaaliyeed.

Dowladii ayaa waxay noqotay mid Taxadi (Challenge) ku sameysa Duweyladii Ugaaska iyo Hogaan Dhaqameedyadii, waxaa meesha ka baxay Afkaartii Casriga ahayd ee ay Qabeen Rag Dhwor ah oo u badnaa Dhalinyaradii (SYL) waxaa is cunay Kalsoonidii Shacabka; markii ay Doorasho Dhici rabto ayaa Qabqablihii Ugaaska iyo Maleeshiyadoodii waxay isku dhacaan Ciidamadii Nidaamiga ahaa iyo Taliyahoodii, isku day inta uu Ugaasku ku doonayay inuu ku fashiliyo Ugaaska Magaalo? ee Ugubka ah!?.

Dagaalo ay isaga Hor Imaanayaan Dowladii dhexe oo ay HOr Boodayaan Ugaasyadii Magaalooyinka (MP's) iyo Duweyladii Ugaaska, iyo Bililiqo uu Ugaaska Cusubi ugu tala galayo inuu ku gato Nafaf ama Dadka Ugaaska ayaa Cirkaas isku shareertay, Markay Doorasho Bilaabato, Ugaaska Magaalo ayaa ku Guuleysta maalintaas ay Guushu Soo Raacdo inta ka danbeysa Ugaaskaasu Magaalada Muqdisho ayuu u fadhiyaa Cid Walba, ilaahoow Muu ugaaskaasu Kun Jeer Warqad u Qoro Dowlada Xubnaheeda Sare isagoo ku andacoonaya inuu kala noqday (Blessings) ama Ducadii Wiilkaas (Ugaas Magaalo).

Ilaa uu Ugaas walba bilaabo Siyaasada (Mucaamalah Bil Mithli) ama Same Treatment oo uu u fadhiisto Miyiga ama Degmadii uu iska soo sharixi lahaa Xildhibaankaasu (Ugaas Magaalo), natiijado ka timid waxay noqotay Laaluuush Baahsan, Musuqmaasuq Baaxad Weyn iyo Xero ku kala oodasho hadba inta macquulka ah? dadkii iyo Dowladoodii ayaa kala Go'ay? Xornimadii markii la qaadanayay ayaa ay Ragii U soo Halgamay u sheegeen shacabkii waxa la yiraahdo Xornimo ? Sida iyagoo Yiraahda Waxaa la Yiraaahdaa Iyadoo Geedka Raydamka la Yiraahdo uu Miro dhalo???? hadaba markii Raydamkii uu miro inta dhali waayay uu dhalay Rasaas iyo Is dil, is Dhac, Is Kufsi, iyo Xad Gudubyo badan, dadkii Dowlada Xubniihii Sarena ay Fahmi waayeen SARTU MEESHA AY KA QURUNTAY? AYAA SARAAKIISHIII XORTA AHAYD EE U HOGAAMINAYAY JAALLE SAREEYE GUUTO MAXAMED SIYAAD BARE AY XUKUNKII LA WAREEGEEN.

Bog Cusub ayaa Furmay...............................la soco qaybta labaad

W/Q Falastiin Shire

Monday, February 22, 2010

Ramsi's Article:Ignotum per ignotius and very low common Sense (Community

Sorry here was repubished in freeliberary with a explanations so try to read in yemenitimes or freeliberary
here is www.thefreelibrary.com/Ramsi%27s%2BArticle:Ignotum%2Bper%2Bignotius%2Band%2Bvery%2Blow%2Bcommon%2BSense%2B...-a0204641480+Sadat+Mohamed+Geesh&cd=6&hl=en&ct=clnk


From 1991 up to 1995 the flow of exudes to Yemen, was lower however, the death rate including suffocations, vessel develop technical problems, inside the bout confrontations and lack of law and order, besides other reasons during the journey may reach up to 200-300 persons per year. Nevertheless from 1995 up to now, between "350-500" fleeing Migrants lost their lives during their perilous voyage across Gulf of Aden Noun 1. Gulf of Aden - arm of the Indian Ocean at the entrance to the Red SeaIndian Ocean - the 3rd largest ocean; bounded by Africa on the west, Asia on the north, Australia on the east and merging with the Antarctic Ocean to the south , according to according toprep.1. As stated or indicated by; on the authority of: according to historians.2. In keeping with: according to instructions.3. Local Media Quotations. And nobody has moved a finger to address the "Slow Genocide" against most of the Somali vulnerable people. Even though there were calls heard many times by the Yemeni Government, the UN, other Humanitarian and human Rights Organizations endlessly to the international community to assist or do something for the Somalis that are dying in front of the world. according to the UN Independent Expert on the Situation of Human Rights in Somalia Human rights in Somalia are extremely poor and serious human rights violations are a problem due to the unstable political situation in the country. Somalia has not had a central government since President Mohamed Siad Barre fled the country in 1991. , Ghanim Alnajjar, have cited many times that trafficking in human beings is one of the common abuses in Somalia.

"The lack of coastline monitoring encourages human trafficking, often with fatal consequences for those who seek to leave Somalia for a better life elsewhere, many of whom drown or arrive at their destination only to discover that their hopes for a better life cannot be realized," Alnajjar was quoted saying, reiterated his call for the creation of an organization mandated to safeguard the Somali coastline with full collaboration of Yemen the Target of the exodus and Puntland State of Somalia the Source until, Somalia's own authorities developed the capacity to undertake that function.

However, before a few months, there were increasing acts of pirating mostly in the Gulf of Aden and Indian Ocean Acts that if not have coordinating powers have helped at least in a negative way to the ways Somalis have been silently resisting the breakdown of their sprits, and framed as that Somalis are now taking their revenge to the entire world? Is that something that we can believe? Absolutely Not. Soon after these acts, the European big players rushed to UN Security Council requesting a resolution authorizing them to save guard their business interests! What the hell they were talking about? Is there something wrong with them also?

On this occasion a European Intellectuals wrote that (the resolution) "it's like man whose neighbor's house burns, and after the civil defense fire-fighters arrived he requested them to wash his Car!" Before 15 years 30,000 US marines landed in Somalia for a Mercy Mission. US reasoned under President George W Bush Sr, that they would only end the Mass Starvation, occurring in the country While one of the US senior Officials reasoned that the Mass Starvation was not from the whims of God but was caused by the Warlord's clan rivalries and skirmishes that refused to allow the Farmers to Farm and Animal Herders to Herd their Animals peacefully.

Sadly they had withdrawn increasing the rifts between Somalis! Who brought them interfere if not bringing solution to the problem that caused the Mass Starvation! Here is the last game of dealing with the ruthless being in Somalia, Ethiopia occupied Somalia challenged the deathly death·ly adj.1. Of, resembling, or characteristic of death: a deathly silence.2. Causing death; fatal.adv.1. In the manner of death.2. uneasiness, carrying inside its tanks the most hated Somali individuals called as (TFG TFG Transitional Federal
Warlords (arcade game) is also an arcade video game." to lead Somalia? It was funny to see they collectively begun their day to day ordinary hogwash's, so the question was can they stop the bull shits between them? Could they come to terms to save the people that they destructed, displaced, raped, killed, and injured? Absolutely NO. Now Ethiopia is withdrawing! But now we have a hope the Islamists are coming the best men/women known of their services to Somali society, their schools, hospitals, charity works that helps the poor supports the destitute des·ti·tute adj.1. Utterly lacking; devoid: Young recruits destitute of any experience.2. Lacking resources or the means of subsistence; completely impoverished. See Synonyms at poor. . Now let us ask our selves should they work? Yes they can if outside "Car Washing" Country's interferences stay aside. When here I was going on? I was phoned by unknown and uninvited un·in·vit·ed adj.Not welcome or wanted: uninvited guests.
uninvitedAdjectivenot having been asked: uninvited guests alien! "See Yemen Times What the righteous things you are talking about, are you talking about the drowning Deaths? The Pirates? The Warlords and their Vicious Money? Their everlasting bloody rivalries? Their imposed uneasiness into entire people and nation? Actually I was shocked, Impressed, and more of all annoyed of the degree of cowardice in deliberately miscomprehending and misinterpreting and more than any other thing the use of an abusive language of street people. In that article, I believed that whole of its contents and subject was full of deception, unfair, lack of common sense, irrational, illusive and a deliberate ignoratio elenchi .
Mr Ramsi and his wrongly used pen begin to explain me as he wrote "Patriotism is like virginity and betraying it is like to rape yourself of any morally acceptable sentiments". Who are wanted to be explained by these thoughtless things? Is it "Patriotism" of destruction and resurrection? Is it "Patriotism" of parasites and encircled life? Is it "Patriotism" of bull shit ideologies that conceals reality and forwards parasitic scavengers well-being'. "Patriotism" is from all other things destruction harm, displacement, and sufferings- far from it Its Spiritual Consciences, which is maintained by the value and culture of humility, nothing more! But what ever you explained shows that you are dead wrong and historically misguiding .

In a nut shell when you fully read that article it can be summarized the following. "he first defames the human rights activists and an authority of Somali Community- when he fails he starts to disseminate false stories of nothing Lords and 600 US $ income to 2000 km by barred foots crossed individuals, maids, car washers. As people from Malta and South Nicaragua are lectured upon here and Yemenis and Somalis in Somali and Yemen are the wrong audiences, completely we don't have a stomach for this. -- Again when he himself exposes his false stories He opens another round of foolish and childish personal attack to control the debate and the consciences of those he serves! The Common Sense and Understanding was required, if not who is being kidded here? I think we Somali Refugees in Yemen deserve far better intelligent insult and not ignoratio Elenchi, indeed.
Sadat Mohammed Yusuf Geesh is Head of Refugee Affairs of Somali Community & Refugee Rights-Based Activist, Sana'a, Yemen....
Copyright Yemen Times. All rights reserved. Provided by Syndigate.info an Albawaba.com company
COPYRIGHT 2009 Al Bawaba (Middle East) Ltd.No portion of this article can be reproduced without the express written permission from the copyright holder.
Copyright 2009 Gale, Cengage Learning. All rights reserved.

Saturday, January 30, 2010

Luul's Unreported World is Abdi's Secret World


Luul's Unreported World is Abdi's Secret World


I never saw a deadly and long terrified eyes and faces--so great, UNDER a repeating choruses that never ashamed its-self, even those with wincing bodies and tearful eyes never saw who is in charge and to whom that these facts are entitled. the sharp pains as I felt and saw created a sort of mingled anger, scorn, or feeling of injured innocence. her eyes, the eyes of Miss. Luul can easily be read, the stigma and discrimination, associated with past unhealed conflict-related mental disorders, invincible over-powering survival resources, would, if you guess tell you concurrently a story of hope and despair together.

She asked, "instead of mitigating that grief and psychological trauma among those Female, a surviving family members" she quotes. "Should more systematic humiliations, beatings, bias cure their state of desperateness" she added; and without requesting an attention she continued, climbed tall and high mountains of pain; until I have integrated her thinking.

"They telephoned us" she uttered, soon she arranged two main obstacles; one her kids would not be fed that day, becouse "House-left-overs" which she feeds her kids Two: she is absent of her household Maid job, which was for her living and her kid's living source. So she starts her journey to the Social and Health Centers. worse for borrowed transportation Cost; GO and BACK. I went with her, we arrived, we handed our Refugee ID to tiny security-motivated window. "Wait Lady unless you are Called" said by very strong voice. We looked for around some shady area to escape from the sun. Others preferred to stay under the sun. Couple of hours later, as others I have articulated that we have been left outside to care of ourselves; nevertheless without acknowledging me I learned who were inside? you may be sure that their dress, presumed offices, inside and behind that wall and concrete doors, were strange and wonderful.

Surrounded by Red-Eyed uniformed Dogs, sorry Men. the outside standing mom's, girls, kids, looked like as were they told to queue a self-imposed line, like a military parade is taking place, their eyes where forecasting a troubled dream. Such a scene as that, only a very strange power could have caused such a feelings. no untreatable word.....no chooses were offered. one of the stand still Mom's was seem to be busy for her cell phone, ringing fluently.....she looks to have bothered in this God-Waiting wishes far away from her practical life. every time she walks away to answer her cell phone I observed, she tries to face the music there, following through out wave lines.

"Before Yesterday I was here no result" she proclaimed, despising me as if this is her god-sent fate that nobody whose shape is as that can improve, or at least can complain. Eventually, and suddenly we all surprised how she was imitating to have such a brave heart, actually not inherited but a heart that was frayed by the Triangle of Despair and Hope.

Self-imprisoned kids, behind the closed doors, for her Day-After Housework that has been play truanted for Four consequent Days. its for Hand-to-Mouth, And Here? She murmured... Counting chickens without eggs is now her problem, She says, She was busy in Here.. Here. Another day is similar to Doomsday. The Last of the Three, she recalled is the best, " Becouse Coming here, and the moment of escapism it fathers", I created, "so its your Heaven as per the other two" I renewed that fact.

"Heaven She jumped...say Hell...Hellish", Said, her screamed, Looking at me on a suspicion of irresponsibility. What I want is to enquire how the hell we have been imprisoned here from 9:00 AM up to 4:35 PM" she said seemed to be impressed by me. She afforded to have knocked the Door "tell us what? to do?" scared eyes were untreatable, and continued "We have another Fishes to Fry" she Separated both, "you were called as if was said", " for leisure time Picnic". I added behind her, pushing her deep in to the trouble!. Every body that was before and after the door seems now deeply to feel that this lady should not have been allowed to knock the door and request an enquiry. Some analyzed as a dead women prepared for the grave, others were quick to grasp the chance, forwarding a huge negative accumulation that was temporary stored in the heart; a sick heart that its inside something very strange was taking place.. To Revenge, not others but the Revenge its self?. Who Dares? Somebody who was behind the closed doors shouted "BEAT HER ON THE HEAD..CATCH HER..SO THAT WE MIGHT REASSURE THEM TO GO..?". her story ends there and starts again.

I know, they are compelled to that fate...as its, "Do you see" Mr. Pen Man, you see your eyes. Exploiting her bloody head injury.... "You would be regretted to be served by a human being who think towards you as a tool" she said now without fearing. I have said to her, don't forget the Somali Proverb which says Adin Waa La dhibaa, Ilna Waa L dhowraa" Means "Foots are Dragged, but Eyes are Protected ". I scolded. "So you said, as I was expecting" Miss Luul retorted continuing her unmonitored accusations, "Small and Treatable Diseases cant be Treated. No a Hungry Stomach can be even half-filled or an Angry House lord can be calmed Down by those.. Here..." She ransacked "its Here....." she said pointing her faint finger towards a close building.

Her Bloody Stained Head; had been covered by something, also I have recommended strongly to know that as the Somali Proverb says "Balaayo Madax Laqabtey Leedahaye Mijo La Qabto Ma leh" which means "Trouble can be contained through out the Head and not Hands". so let us get out Here" fortunately she accepted to be taken far location from the Door.

My turn I unconsciously promised that I would make them pay for that....."How can we revenge?" I my self went on proceeding. "Don't suppose that I spoke of this to anyone". I said glancing around my sides. "But I would make them pay." I repeated, prejudging my self as such a man who would move a mountain of human beings..."Yes. But I must act with the greatest care" I calmed my heart, to suppress my fears.

"Usually a wrong Can not be made right in that manner,, unless they knew they were paying and knew who is forcing them to pay..." I concluded. After a while I realized that, to Judge what is said by all sides, and conclude what I saw my Eyes is what is waiting me to complete. "what the hell they did" I asked a man seem to me, a very proud and arrogant.. "are they world threat to you" I teased looking down because the illuminating Redness Color that was Beaming from his eyes.

"Undisciplined women" he exclaimed; that is all! Nothing more was said against her.

But this was only what we call coincidence----I though, two things happening at same time, but only by chance and because not some cause that brought them together.. I quickly and easily grasped unbiased answer. Because he knew also that.. O.K let say biased I countered.. let say one incident, and only one has marked that motivations, how about repeating that same film! That already is paved by Bloody Events, Sorrowful Stages of Misunderstanding, Slander Character, and Fabricated Arguments. So the Frustration follows. Until every one is scared or expected to be beaten simply, or until others believed the senseless accusations However, all Refugees Do NOT know What rules were broken and How?.

The sole Mediator, Our Step-Mother, who's Husband also is one of our respectable Step-Fathers, have intervened and quickly jumped to conclusions? and saw the events same eyes, Because if you look at something very closely you can see few Things more closely (the things that was fabricated by the step-brothers as indiscipline?)..However the complete shape of whole Picture Escapes...I Enquired.

not to believe Our Step-Mother sent, one of her adapted gals who on her turn adopted weeping Strategy when she see her eyes wide upon the grievous bodily harm made against these Moms and when she disappears says same as the indiscipline argumentativeness?! here we end the investigation...that ends here and again starts.

My turn the immediate Short Term problem is HOW TO SERVE? The People are two:

(1) Service Provider
(2) Beneficiaries

(1) beautiful buildings, gainful salaries, Air-Conditioned Apartments and etc, are only allotted to serve the beneficiary's of Number 2 in the most possible human way.

That is all if some thing is left, feel free to say to me.

Sadat Mohammed Geesh is a Refugee Rights-Based Activists in Yemen and a Freelance Writer.

He can be reached at tanwiiriye@gmail.com

Monday, September 28, 2009

Islaamiyiinta Kuwoodee Qaldan? Q-3aad
Afkaarta Duugga ah iyo Caqabadeeda?

Dhaxalka Horumarinta iyo Ayeeyada Nuurintu Waxaa la yiraahdaa marka ay mujtamacu jadiidiyaan Afkaartooda hadaysan waxba u keeneyn, yacni faa'iido lahayn, oon ka ahayn inay dhaliso bur-nur, Qax, is-dil iyo is cayrsi.

Casriyadii dhexe ee Qarniyadii Dhagaxa, ayaa ay UMMADDIHII REER GALBEEDKU is afkeen iyagoo ku dhex maasheysan Afkaar Madhaleys ah oo Goobaabo GALISAY dal iyo Duunyadoodii. sidaa darteed ayay Mufakiriintoodii waxay ku dhiiragalisay inay Qoraan, Arkaan, muuqaaladii waaqica ahaa ee ay ku noolaayeen; kadib waxay bilaabeen sidii ay u jadiidin lahaayeen iyagoo adeegsanaya cilmiga cusub, si ay u gaaraan xaqiiq, ayna isaga saaraan wax alla wixii been ah, oon wax dhiseyn.

Waxay tuureen fikradihii lagu anadacoon jiray ee jiray qarniyadaas dhexe, si ay booskeedii ugu badalaan falsafad dhameystiran oo caqliga ku dabaqaysa waaqica dhulka ka jira, oo haduu caqligu TIJAABIYAY, kuna gubtay dabka iyo danbaska Taqliidkii (Dhaqankii iyo Caadadii) jirtay; sida Sixirka iyo Kahnuutka, uu caqligu u keeno Badiil ka dhib yar, kana mustaqbal wanaagsan kii jiray.

Aduunkaan waxaa ka jira Sheekeeyin iyo Taariikho badan oo laga dhaxlay Ummadahii hore; kadib markay qaldeen hore-ufikiritaankooda iyagoon is ogeyn! taas ayaa ay soo sheegeen inay u galeen xiliyo Mugdi ah? oo carqaladeeyay sii socoshadoodii badbaado.

Qatart iyo Tiih ayaa ku dhaca Ummadi, marka ay awoodi weydo inay barato, ka fa'iideysato kana fikirto qatar kasta oo soo foodsaarta jiritaankeeda, taas waxaa loo maraa mrkay ogaato in Afkaar ay horey ugu soo dhaqmi jirtay nooc walba oo ay yihiin; guuldarada ka qabsatay, shaqsi ahaan iyo Mujtamac ahaanba.

Sidaa darteed si taasi loo hirgaliyo ayaa waxaa loo baahan yahay in lasoo ceshto Mas'uuliyada naga saaran aayaheena inagoo u marayna Xoreynta Caqliga laga xoreynayo Caqabadaha Hortaagan. Si kastaba bal aan dajino afkaarta Saaxada ama Dhulka taala ee ay soomaalida Caabooni ay hadda isla daba taagan yihiin iyo abtirsinyaheeda- yacni meesha ay kasoo jeedo.

Marka hore waxaa loo baahan yahay inaan xadidno qaabka ay Soomaalidu u fakarto, ee ka tarjumta oo tafaasiil ka bixinaysa caqliyadooda, Kooxeed iyo kooda shaqsiga ah iyo sida ay wax u arkaan marka ay mowduuc ka hadlayaan ama ay xalinayaan.

Dhismaha guud ee Caqliyada waxaan ku soo gaabinayaa Afkaartaan soo socota:-

Dogmatic- Fikrad kalilay ah oo Madax adeyg waxaan ahayn aanan ku imaan?

Superficial- Fikrad Sadxi ah oon saqafka gurigaba aan dhaafsiisneyn. yacni aan kan adeegsnayaahi uusan cilmi u lahayn dhaafsiisan sida uu ugu hadaaqayo.

Submissive- Fikrad u baahan hirgalinteeda in loo hogaansamo waxa ay leedahay oo marnaba aan xamali karin in la naqdiyo; la dhoob-dhoobo, la qurxiiyo.

Non-Sceintific- Fikrad hunu-hunu ku dhisan oonan cilmiyaysneyn

Monolithic- Fikrad kan haystaahi uu dhagaxa la mid yaha, oon la dhaqaajin karin ilaa dhagax kale lagu dhufto maahane, maxaa yeelay wuxuu u arkaa inay tahay fikradaasu tii fursada u keentay.

Retrospective- Fikrad aan ku faango'nayn Mustaqbalka oo Rajci ah ama dib-u-socod.

Determinstic- Fikrad "Raganimo" Xaniinyo iska baaris, kan wataahina uu xaninyo tabasho u arko iska badalideeda.

Passive- Fikrad ogolaansho diidan ah oo si aan gacan ka hadal lahayn u diidaya arin, yacni aan waxna mucaaradeyn waxna taageereyn.

Non-Concrete- Fikrad aan xirri la lahayn waaqica ama dhabta jirta oo huuhaa iyo hebel ku qaniin ka samaysan.

Compromising-- fikrad ku dhisan marka qofka wataahi uu ka tago Qiyamkii, Dhaqankiisii, Caqiidadiisii,. si uu u helo maslaxad yar oon isagaba ku filnayan; (sida kale meel-dhexe-isugu imaanshuhu la mid maahan, maxaa yeelay meel dhexe in qilaafaad siyaasi inta la isu soo dhaweeyo la isugu keeno way fiican tahay!)

Idivitualistic- waa fikrad shaqsi ah oo aan meelna kasoo galin danta guud iyo maslaxad caam ah; haday wadan lahaayeen Koox, ama Ummad intaba.

Local- Waa fikrad Maxali ah; oo barbaaritaankeedu cilaaqaad la leeyahay; Sagaaro Biyo ma cabtaa iyo Maya ! oo kale oo asalkeedu iyo Fasalkeedu inta badan lagu rati kacsado iyadoo laga faa'iideysanayo Dhaqan Hoose oo bur-bur aburi kara hadii loo isticmaalo si khaldan.

One-Demensional- Hal Zaawiyad leh; Bimacnaa; waa aragti kan wataahi uu ka eego hal Xagal; isagoo ka helaya maslaxadiisa oo kaliya; TUSAALE Dagaalka Argagaxisada lagula jiro, inkastoo ay dhacdooyinkii keenay la ogyahay; in hadana loo isticmaalo meel uu xanbaarsan yahay, cilaaqaadna la yeelahay Arimo kale...

Narattive- waa mid caan ku ah DHUUSA WEYNAYAASHA qaska ka wadi jiray Soomaaliya ilaa hadana wada; tusaale ka fikradaan wataahi wuxuu halqabsi iyo Arar u yeelaa jihada uu talooyinkiisa u wado, qalad iyo SAX ! maxaa yeelay waxaad maqli isagoo kusoo hal qabsanaya dhacdooyin hore oon wax cilaaqaad ah la lahayn mida uu u duurxulayo! kaliya hadafkiisu waa inuu Dhiig miirtaa Bulshada "Afmaalkoodu" uu yahay kan ugu maah-maahyaha badan; arartiisuna ay sun iyo waabaayo tahay! sidaas darteed ayuu ugu nool yahay si qaldana ugu adeegtaa Hadal badni ummad u aragta inay tahay Raganimo!!!!. Tusaale waa Qab-Qablayaasha meel walba oo ay joogaan!.

Waqtigii hore waxaa jirtay in jiilalki jiray ay sameysan jireen ra'yi caam qayb ka ah qorsheynta Mustaqbalkoda, si kastaba hadda Soomaaliya Jiilalkaan danbe si kastoo ay nasiib ugu heleen inay waxbarasho horumarsan helaan; hadana xitaa waa ay sameynsan la yihiin Ra'yi Guud oo salka ku haya Xaqiiqada ay ku nool yihiin! taas la'aanteed ayaa si gacmagacmeyn leh hadba loo gacan galiyaa Haamaha iyadoo lagu marmarsiyoonayo inay tahay Xaqqiiqada Jirta.

Tusaale Qabqablayaashii 2005, waxaa u suurto gashay in loo dhiso Dowlad la aqoonsan yahay! iyadoo ay Indheergaradkii ku hadaaqayaan Waa shinbirayahoow Heesa! waxaa ay sidaas Doqonimada ugu dhiirteen inay Dibadaha uga Canbaareeyaan Raggaasi waxa weeye waxay ogyihiin in Xaqiqada JIrtaahi aysan Ogoleyn Qabqablayaashaas! iyagoo diiday inay inta soo degaan u yimaadaan MUjtamacodii kana difaacaan si sharaf ay ku jirto Maal-maati qabeenadaas; laakiin iyagii (Qab-Qablayaashii) ayaa Saaxadii Dowliga ahayd uga xoog batay Raggaas. Taas kaliya ayaa u saamaxday inay yiraahdaan 4.5 wax noogu qaybiya!!!!!.

oo Qabaa'il baa laysku haystay!? inagoo og inaanan la isku haysan, oo tusaale Bood-Boodkii Qabqableyaashi Burburiyay Dowladii dhexe ee Soomaaliya 1991-1992 Dagaaladoodii Degaanada kale, marnaba kama ahayn inay dagaankaas Maamul u sameeyo!! oo ay hoos keenaan Dowlad weyn oo ay Doonayaan inay dhisaan!! laakiin waxay ka ahayd xeeladeyn Raqiis ahayd oo ay ama ku mideynayeen Beeshooda dhexdeeda; kadib markii uu sharcigii uu siiyay Ugaaska Qabiilka uu ka dhacay!! Ugaaskiina uu taageeray Shaqsi kale!! (Sida dhaqanku uu qabo qab-qable maahan Hogaamiye Qabiil; waa Hogaamiye Dagaal, waxaana uu si iskiis ah uga soo dhex baxaa Qabiilka Xiliyada Dagaalka kaliya, isagoo Guul ama Guuldaraba ka hor leexda Qabiilka Daqiiqada uu dagaalkaas ku dhamaado Heshiis!! sidoo kale maba jiraba dagaal qabiileed aanan ku dhamaan Heshiis!!??) iyagoo ku mideeya Beeshooda ugu yaraan markay lasoo noqdaan xitaa Afaray ka hadlaysa sidii ay u galeen Beesha kale ee ay ku duuleen.

Sidoo kale; Sheekh Shariif wadaad Dhexdhexaad ah, cid dalbatay ma jirto; Shacabkaanu u adeegsaday sidii ay uga taqalusi lahaayeen Qab-Qablyaasha oo kaliya? Ra'yi caamka shacabkaasuna waxaa uu rabay Hogaamiye Wadani ah oo Damiya Dabka iyo Yeerista oo kaliya.sidaa darteed wali ma jirto Ra'yi Caam ama Xaqiiqada Shacabka cid Isticmaasha sida ay tahay!! ee waxaa jira Kooxo kala duwan oo hadba magac inta loo soo bixiyo la soo shir tagaya Xaqiiqo Cusub inay ku Farad Yeelaan Mujtamacaas Masaakiinta ah, intii Xaqiiqadooda lagu saleyn lahaa NIdaamka?

Saadaat M. Geesh

Friday, September 4, 2009

Eedeynta Kacaankii 21 Oktoobar 1969-kii?????

Mu'aamaro aan la iska jirin, xad le'eg waxashnimada ay soo wadatay waxay ahayd gtii lagu jirid siibayay Aasaaskii Dowladii Soomaalaaliya. Si kastaba loogu kala ra'yi duwan yahayxiligii bilowgeedii, asbaabo camali ah iyo kuwo fikradeed awgood ayaa hadana waxaa gabi ahaan la siku wada raacsan yahay in tii dhacday 1991 ay ahayd middii ugu qatarsaneyd uguna weyneyd taariikhda Ummada Soomaalliyeed ee Cusub.

sida la isugu jiibayay Burburkii iyo Brakacii Dal iyo Dad waxaad soo xusuusanaysaa Shimbirta la yiraahdo "Doorada" ama "Digaagada". Doorada ama digaagadu waa xayawaanka ugu xanaaq iyo ficil xun, markay tahdiid dareento iyadoon fiirin meesha iyo jihada uu uga yimid ayay gees walba u birif birifleysaa ilaa ay ugu danbeyn ku dhacdo godkii uu ka galay kii hadiday markii hore!!?? halkaasna ay ugu dhamaataa? sidoo kale tani waxay la mid tahay sheekadii dooradoo kale.

Eedda iyo Haaraamidda waxaa ugu horeyn leh raggii inta dalka ka talinayay 21 sano uga cararay tuugtii Maalmaati qabeynka ahaa oo waqtigoodu u karaa kana dhadhan xumaa kii Kacaankii iyo Ragii curiyay? Raggaas Kacaanka Dowladiisii Ka tirsanaa Mudadaas 21 Sano ah, hadee anigu halkaan kama hadlayo Hogaankii sare oo kaliya ee waxaan ka hadlayaa dhamaan dhiusmihii Haramka nidaamkaas kii ugu sareeyay iyo kii ugu hooseeyay waxa u diiday inay ka hor tagaan Tuugtaas rabtay Qalbiga nidaamkii ay Hogaanka u hayeen inay Joogjiyaan iyagoo Nool???!!

waanu ogeyn in tuugtasu ay doonayeen inay Hantaan waxqabadkii Kacaankii "Iskaa Wax u Qabso" oo ay dhabtii ay dhidibada u siibeen wax alla wixii ay qabteen mudadaas iyo mudooyinkii ka horeeyay, horumar walba oo ay xaqiijiyeen intay talada dalka hayeen waxaan marka is weydiinayaa waxa ay Tuugtaasu Gacmaha ula soo aadeen? oo sida fudud ula heleen Joojinta Wadnihii Garaacmayay iyo Qalbigoodii Jamaaciga ahaa?

Dib adigoon iigu celin wixii la dhihi jiray "Clan Politics of Patronization" kii soo bilawday 1982 kadib markii dalka laga saaray USSR iyo nidaamkiisii Hantiwadaaga ahaa; nidaamkaas Idiolajiyad ahaan waxaa uu ahaa mid macquul ah oo mideeyay Geel-jirayaal aan Qaran wax- layiraahdo aan aqoon, diintooda, caadadooda, iy odhaqankooduna uu yahay "Bililiqo". Dabcan anigu halkaan uma joogi inaan is weydiiyo Su'aalo Reer Aakhiraadka laakiin waxaan ku goodinayaa in la heli karay Aaliyaad kale oo lagu badbaadiyo Dalka iyo Dadka.

Maxaa Wacay? ila dhagayso su'aashaas Maqaalka Soo Socda................

Ina Geesh

Tuesday, July 14, 2009

Guusha Sheekh Shariif, Maka dhigi doontaa Dhibic si Daramaatiiki (Kedis) ah u Badashay Qaaridadii Siyaasadeed iyo Midii Bulsho ee Soomliya Laakiin?????????……
Maqaal u eg ayaan waxaan qoray bishii luulyo 2006-dii oo ahayd waagii ay Maxkamaduhu ka itaal roonaadeen Maal-Maati Qabeenadii Ummada Soomaaliyeed Halaaga u horseedi jiray mudadii 17-sano ahayd, waxaanan ugu soo celinayaa waxay tahay isagoo uba egba sida ay manta wax u socdaan oo digniintaas hore iyo midda hadda loo baahan yahay in Risaaladeeda la dhiibto ay si aad u weyn isugu eg yihiin sidaa darteed ayaan isagii kusoo celinaya mar kale anigoo aan wax yar ka badali doona.
Murti carbeed ayaa waxay leedahay. “بين حانا ومانا ضاعت لحانا “ macnahdeeu uu yahay “ Xaana iyo Maana Ayaan Gargeygii Ku waayay”.

Maahmaahdaasi waxay ku timid sida laga soo wariyay mucjimka Maahmaahyaha carabiga, Nin oday ah ayaa wuxuu qabay laba Naagood oo lakala yiraahdo Xaana oo dad’ahaan weyneyd iyo Maana oo da’ yareyd. Waxaa la yiri markuu u hoydo (Tookeysto) Naagta weyn ayaa waxay ku bilawdaa “ninyahoow markaan arko Tin Madoow oo Garkaaga ku taala ayaan “Yaabaa”iyadoo rifitaanka Tinta Madoow raacisa “waxaad tahay nimuu ilaahay Haybad siiyay oo waqtigiisii intuu yaraa oo dhalinyarada ahaa u soo qaatay wajigii ugu kaamilsanaa, haatana uu marayo xili uu ku ku faano (Shaybka) Cirada iyo da'da uu gaaray" markaasay waxay rifitaan ku bilawdaa tin kasta oo madoow oo ay garkiisa ku aragto!
Odaygu isagoo dareemaya Xanuunka Tinta ay rifayso Eedo Xaana ayuu hadana wuxuusan awoodi Karin waxa ay sheegayso Islaantiisu inayan been ahayn markaasuu iska dhaadhiciyaa inay tahay inuu u dulqaato??!!.


Wuxuu habeenka xiga u hoydaa gurigiisii kale ee ay ku nooleyd Gabadhii Maana, isla marka uu odaygu nasto ayay maana waxay ku bilaawdaa Rifitaanka Garka Odayga qaasatan Tinta Cad ee cirada ah (Shaybka) ah; markaasay intay xishoot ay ugala jeedo raaliga ay ku tahay ag joogitaanka odayga ayay waxay u raacisaa “mar walba oon ku arko Xabiibi Tin Cad
Garkaaga waan naxaa. Laakiin odayga oo xanunkii Xaana tabcaan la ah ayay Maana oon ka waalinayn waxay la soo booddaa “waxan la naxaa, waxaad tahay wiil ku jira xiligii uu ugu shabaabsanaa uguna firfircoonaa, uuna ku socdo dariiqa nolosha kii ugu kaamilsanaa.


Laakiin sidii horoo kale ayuu odaygu xanuunka haya isaga dhaadhiciyaa in waxa ay sheegeyso maano ay tahay, si kastaba odaygaasu sida uu jahawareersanaa mixnada uu ku jiro, hadana la’ meel uu xal uga keeno dhibaatooyinka haysta ayaa waxaa weydiin uga naxsadey nin saaxiibkiis ahaa oo weydiiyay waxa garkiisa saan u galay oo u rifrifay. Markaas ayuu Odaygii lasoo booday Maahmaahdii بين حانا ومانا ضاعت لحاناا"

Arartaasu waxa uu duluceedu yahay, in soomaliya ay waligeed ku dhex jirtay dhibaatooyin ay wadaan dhinacyo ayan soomaliya maslaxadoodu ku jirin in dadkaas iyo Dalkaas ay helaan Dowlad Facaal ah oo wax ka badasha xaalada cakiran ee uu marayo mar walbana uga sii dara oo bilaaba wax aanu caqliga caadiga ah dareemi Karin. Taas waxay dhalisay in dalkoo dhan faraha loo galiyo Qowlaysato iyo Maalmaati Qabeeno aan dan iyo heelo ka lahayn dadkooda iyo dalkoda waxna u dhimaya maslaxadda dalkoo dhan. Iyadoo beeshay Hadaf, Mabda’ iyo Qaayaba.



Waa su’aal Baaxad weyn oo jawaabteeda laga heli karo, markii isla dowladaas ay siyaasadeedii ula wareegtay Dowladihii Reer Galbeedka oo Mareykanku Hogaaminayay! Waxaa kaaga baxay halkaas in dowladii soomaaliya ay siyaasadeedii ku salaysneyd Geel-Jiranimo Sadxi ah oo aan meelna haysan, dhumucdeeduna uu aad u yaraa. Danta ay lahayd dowladaas marka laga hadlayo Qaaditaankii Dagaalkaas ayaa wuxuu ahaa mid asalkiisu uu ka yimid “Qoraalo iyo Halku dhagyo aan qoraal gali Karin oon lahayn “Sustainability” ama sii socosho. Looguna tala galay in Geel Jiruhu uu kula sheekeysto Geel-jire kale oo kaliya!

Waxay sheekadaan soo cusboonaatay markii uu dhashay isbadal aan la filayn qaasatan marka aad aqriso Saxaafadda Reer Galbeedka iyo Maraykanka laakiin la filayay, marka laga eego dhanka mixnadda dheeraatay ee ay ummadda soomaaliyeed ku jirtay 16 –sano ee lasoo dhaafay. Oo ay galiyeen Qowlaysato aan dan iyo heelo ka lahayn maslaxada ummadda ay sheegtaan, ayaa waxaa lala wada booday sidii caadadu ahayd in la abuuro taxadi cusub oo dhex mara Dowlad ku sheega iyo Maxaakimta Islaamiga ah ee usoo kacay Ummadda Soomaaliyeed ka dib markii ay Iraadadoodi si weyn u shaqeysay. Markii ay
muddo badan ku jirtay Jahaareer iyo kala qaybsanaan ay abuureen isla Halkudhagyada tumaya Durbaanka dhiileysan ee ay wataan dhinacyada isku haaya
Soomaliya ee aan soomaalida ahayn.

Waxaa isla markaana si weyn usoo baxaya, markii laga neefsado koox koox kale oo leh lama neefsan doono! Taas oo keenaysa waxa dhici kara oo lawada ogyahay. Waxaan intas oo dhan uga dan leeyahay sida weyn ee ay hadda ugu socoto dariiqii hore; iyo mid kasii liita hadii laba qaadanayo go’aan la ogyahay caaqibada uu keeni karo. Oon isbadal haduu ku yimaado Go’aan Geel-jiranimo oon lahayn “sustainability” inuu dhaamo isbadal al’aan hadiiba sababta loo sameynayo ay tahay in kursiga uu qabqablihii ugu fadhiyay jihadda Koonfureed, loo jeediyo Jiho kale oo aan ka dumanayn tii hore!

Maxaakimtu uma imaan si Daraamaatiiki ah hadii aad isleedihiin cinwaanka ayaa sidaa u fasirmaya, laakiin waxay ku yimaadeen dhab ahaantii si “evolutionary” oo tartiib tartiib kadib markii sugitaanka amniga iyo kala danbeyntii la waayay ilaa laga yiraahdo isbaarada xaga taala waxa soo amray oo lagu soo amray? Hogaamiye hebel iyo Hebel? markaad tiraahdid oo Isbaaraddu waxay wax u dhimaysaa Shacabka Caadiga ah, waxaa kuu taala oo ayaga weeye dadka loo diidan yahay inay nabadgelyo helaan?.
Dadka noocaas ah, oo jiritaankoodu sidaa ku bilawday kuna socon jiray sidee la isu dhihi karaa xitaa hadii la arko Usaama Bin Laadin oo Dhex Taagan Xamar Waxaa dagay Al-Qaacida iyadoon ay taasba jirin, ayaa hadana dowlada maraykanku sida caadada u ah ay kala hadlayso marna ay leedahay waan soo dhoweynaynaa Maxaakimta mar kalana ay leedahay Hebel iyo Hebel hala keeno? Ma isleedahay waxaa taagan waa wax si Daraamaatik ah ku Yimid?.

Iyadoo ay saas tahay ka waran hadii Maxaakimta ay dhalashadooda ku nafwaayeen 400 oo qof ayna ku dhaawacmeen in ka badan 2000 oo qof, ay wax kula qabsato ummadda ay sheegato siyaasado aan laga soo taxadarin. Si kastaba ha ahaatee hagardaamooyinka la barayo Madax isku Sheega Fadhiya Baydhabo
iyo Qaabka Laba wajiileynta ah ee Dowlada Mareykanka ayaa waxaa kasoo bixi kara hadeysan maxaakimtu si weyn isu badalin dhan walba iyo gees walba in ay noqdaan God weyn oo ay kusoo qufmaan kooxo argagaxiso ah oo ay Washington soo Dirto si ay ugu sii dheerayso cunaqabataynta Nabadgelyo iyo Baraare ee Saaran Soomalida. Laakiin sidee ayay Maxaakimtu uga Digtoonaan kartaa siyaasadaas la dajiyay qarniyo badan ka hor.

Sidaan qabo ugu yaraan waxaa lagu heli karaa Tacaaduf ka yimaada Qeybo badan oo Caalamka ka mid ah hadii ay maxkamaduhu qaadaan tilaabooyinka soo socda:-

1- inay maxaakimtu si deg deg ah uga dhisaan Maamul Baaxad weyn, dhamaan dhulka ay ka taliyaan gaar ahaan Muqdisho, si looga badbaado yaraysi la yareysto habkooda aan cadeyn ee ay hadda ku socdaan, yeeshaana siyaasado cad cad oo ay raacaan, gaar ahaan siyaasadahooda Gudaha, Dibadda, Difaaca iyo Dhaqaalaha.
2- Inay ugu baaqaan Qabaa’ilka kale ee Soomalida ah inay kusoo biiraan Nidaamkaas Cusub ee ay ku dhawaaqeen, iyagoo si nabadgelyo ah usoo jiidan kara
Gobolo Badan oo dalka ka mid ah si ay uga siibaan Maamulkooda Shaatiga Qabiilka oo ah kan kaliya ee noqon kara mustaqbalka meesha laga dumin karo.

Hadii ay intaas hore ku guuleysan karayaan ayagoo manta wata Madaxweyne Islaami ah waxaa hortaagan in marka hore iyaga laga qabto Ummada, oo Sidee looga qabtaa?

Waa inay Mas'aladaha Fiqiga ah kala dhex baxaan Caamada oo ay gooni isula fahmaan sidoo kalena inay siyaasada ka daayaan Juhdiyada Shaqsiga ah ama Fiqiga ah ee wax u dhimaya Mustaqbalkooda oo ay siyaasada ku saleeyaan Oraahda caanka ah ee carabtu kusoo cel-celiso "Siyaasadu Waa tartan loogu jiro Ilaha Dhaqaale ee mujtamaca?" nin walbaahina uu barnaamij siyaasi ah la yimaado oo kusalaysan oraahdaas sida uu rabo inuu wax ugu qabto Mujtamacaas oo uu ugu celiyo Canshuurihii uu kazoo aruuriyay Horumarkooda iyo Baraarahooda?


Hadii kale waxaa hadana cadaatay mar labaad inay dulduleelo laga soo gali karo iyaga ayna ugu horseedi karaan Soomalida Baaba'day Balaayo kale iyo isa-sifeyn hor leh, hadii ayan nidaam cad sameysan, waxaa sidoo kale ku imaanaya inay u kala baxaan Madhabo iyo Dugsi Dugsi Cawaaqibtiisu ay tahay mid aan laga soo waaqsan sida, Salafiyiinta, Takfiirka,Siraadal Mustaqiimka, Suufiyada iwm, markaas oo ay mabda’ cusub oo hor leh keeni doonto kuna sababi doonto halgan walba oo ay soo galeen sidii ay u islaaxin lahaayeen shacab iyo Ummadda Soomaaliyeed ee dhibaataysan mid bilaash ah oon miro dhalin dibna ugu celinaysa Maahmaahdii Odayga iyo labadiisii Naagood.


W/Q Saadaat Geesh
Maqaalkii hore ka aqriso
http://www.radiogedo.com/sadaat.htm

Tuesday, March 24, 2009


Islaamiyiinta Kuwoodee Qaldan?


Mararka qaar ayaa waxaa isaga dhex qasma dadka aratida wanaagsan iyo tan xun. Markaas ayaa waxay taasi adkeysaa in la xadido halka la marayo? Oo laga qiyaas qaato dhacdooyinka iyo niyada ka danbeysa, laakiin sida hadda muuqata oo soo bidhaantay waxaa cad inay jirto dheelitir xumo isu soo bandhigtay si iskeed ah, qaas ahaan afkaarta saaxada taala ee sababta u ah is-xirida albaabo badan.

kuli waxay ku socdaan sidii loogu tala galay ee lamalayay, si kataba ha ahaatee waxyar bay dib uga dhaceen in ay soo suuq-geystaan bucshiradooda raagtay! "iska horimaad". taas waxaa sabab u ah sida cad waa Tasaamuxa Shareecada Islaamiga ahi ay leedahay, saa dhaqan maahane!. hadii taas lawada fahansan yahay, tan soo socota qaas ahaan dharabaaxooyinka soo fool leh waxaa cad oo laga yaabaa inay awoodaan inay ka dhigaan oo u weeciyaan "dharbaaxooyin aan dhabarka jabinayn-laakiin siiba xoojinaya".

dalka mustaqbalkiisu wuu adag yahay, saa nooca iyo wanaagiisa wuxuu ku xiran yahay nooca cilmiga, qibrada iyo aragtida ragaan lookala qaybiyay labada kooxood ee loo kala bixiyay "Qun-yar-Socod iyo Xowli-Socod (Usuuli-Mayal-adag)" jihadaas ayay soomaaliya dadkeedu u wadaan!. bal woxogaa yar fikir, isweydii xageen taaganahay? talaabada xigtase maxay tahay?.

Dabiici waxaa ah marka ay kulmaan shacab dandareysan, Siyaasi fursdad Raadis ah (Intihaazi), Qabiili Bililiqo Doon ah (Qabqable), iyo Cimaamadley Qunyar iyo Xowli Socod ah!. hadana aysan kuligood lahayn Barnaamij Wadani ah oo lawada Aqbalo dhan walba Siyaasad ahaan, Dhaqaale ahaan, Bulsho ahaan, ayaa markaas oo kale waxaa la fili karaa in shacabka dandareysani ay la fiicnaadaan mashaaricda kale ee yar-yarka ah oo markaas ka dhiga dalkoo dhan meel ciriiri ah, iyadoo ay jirtay Isbadal Raadin Guul-daro iyo Guulba ku dhamatay oo ay shacabkaasu Qiimo Qaali ah ku Bixiyeen, kooxahaasna waxay ugu baratamaan sidii ay yeerisyo iyo halkudhagyo been ah ula soo bixi lahaayeen iyagoo inkira caqaaqib xumada ay keeni karto beri iyo beri danbe!

Kooxahaas waxay mid walba raadinaysaa Taageerayaal indho iyo dhago aan midna lahayn oo u nacamleeya oo kaliya, si ay sahrciyad uga helaan! maqaalkaan waxaan kusoo koobayaa kuna jaangoynayaa saaxada soomaaliya ee ay hadda isku haystaan Islaamiyiinta Qaladaadka ka buuxa ee beri keeni kara hadaan laga digtoonaan bur-bur hor leh!.
horta ma jiro Qof Xaqiiqada mulkiyay, hantay, laakiin waxaa jira xaqiiqooyin kala firirsan oo dad badan ay kala ogyihiin, sidaa darteed inta aan anigu ogahay waxaa ka mid ah:-

Kow Aragtidii lenin ee lawareegida Mucaaradku ay la wareegaan Nidaam waxay ku dhisnayd "in Nidaamka laga haabto dhexda!? yacni lala wareego intuusan dhulka ku dhicin oo uusan baqtiyin, maxaa yeelay haduu dhaco oo uu baqtiyo waxaa la baqtinaya Mujtamicii!. laakiin hadii laga haabto inta u dhaxeysa Dhererkiisii uu taagnaa iyo Dhulka waxaa macquul noqonaysa in waxyaabo badan la badbaadiyo. tani sheeko iyo sharaxaad uma baahna oo waanu wada ognahay tii 1991-kii, kooxaha socodka kala duwan lehi mid baa halkaas ku saxsan!

Labo: Shareecada iyo Sharciga Islaamiga ah waxaa soo bandhigi kara cidii wadata mashruuc Islaami ah oo dhameys tiran, xiligaan lagu jirana waa waqti hore in laga hadlo mashruuc Islaami ah oo Kaamil a, inta ka horeysa waxaa jira Mashruuc kastana uu leeyahay Inta aan la gaarin hadafka kama danbeysta ah, Ahdaaf kale oo Furuuc ah, sidaa darteed waa in la fushadaa ahdaaf Marxaliga ah ee Yar yar inta aan la gaarina waxay taagan tahay sidee laysu badbaadin lahaa Dowladna loo heli lahaa, Muwaafaqa looga hortago Taxadiyada Taagana loo raadin lahaa, halkaan isla kooxdii hore ayaa wadata!

Sadex Islaamku ma qirin marnaba Nooca iyo Qaabka Xukunka, laakiin Khilaafadii waxay ahayd Tajribad taariikhi ah oo soo martay Ummada Islaamka halkaana ku dhamaatay. sidaa darteed maba jirto qof awooda inuu kusoo farad yeelo Ummada Xukun Gaar ah. si kastaba Islaamu wuxuu leeyahay Qiyamkii Xukunka sida Shuurada ama Koongareeska ama Baarlamaanka oo kale. marka Siyaasigu ha haado Islaami ama Calmaani ama Qowmi waxaa uu ugu horeyn leeyahay Buug ay ugu taalo Muhimadaha iyo kuwooda ugu muhiimsan iyo Taxadiga hor yaala noocuu yahay? bes markaas ayaa la ogaanayaa in Khilaada ay noqonayso Qodobka Shan-Boqolaad oo kale oo ay ka horeeyaan kuwa kale oo ka muhiimsan sida: Dibu Dhis, Qaxootiga Soo celin, is habayn IWM tan koox walba ha ogaato!.

Afar haday jirto aragti islaami ah oo loo rabo inay Xal u noqoto Mushkilada Haysata Ummada Soomaaliyeed waa lawada ogyahay in Siyaasadu aysan ahayn Sixir, ama Wax mugdi uu ku jir, si kastaba hada kaba soo qaad aragti ayaa jirta....waa inay taas ku dhisnaataa Ra'yi caamka Mujtamaca , Xoriyada Guud, Rayi' iyo Rayi'ga kale, Doorashooyin Naziih ah, markaas haday dadki doortaan waa ay istaahilaan inay Xukumaan? markaas haday guuleystaan marjiciyadu waxay noqonaysaa Shariciga mise waxay noqonaysaa Shaarica? taas wax qilaaf ah kama taagna dhamaan amdhabooyinka oo dhan sida la yiraahdo Diintu waa "Mucaamilooyin iyo Cibaadaad" Asalka cibaadooyinkuna waa Raacitaan, halkaan dood kama furna inaad tusaale: Tukanayso Shan Rakcadood ama aad Soomayso Bisha Janaayo, maxaa yeelay asalka ay tahay markay timaado Cibaadooyinka waa inaad Raacdaa oo u gudataa sida ay tahay. hadaan nimaadno dhankii Macaamaltanka; tani waa Ibdaac "Creative" waa juhdi la sameeyo oo shaqsi kasta uu sameyn karo, taasna iyadana qilaaf kama taagna, saa qaab gooni ah ma leh maadaama ay mucaamalaad yihiin. haday taas timaado in laysku farad yeelo Nidaam goonni ah oo Dhaqan hadee diintu dhaqan maaha oo waxay ku kala duwan yihiin Dhaqanku waxba ma cafiyo laakiin Diintu waxbay Cafisaa!.

Shan: Shareecada Diinta Islaamku waa Quwad Mideysa Ummada oo dhan oo uusan qilaaf ka tagneyn Mabaa'diideeda. si kastaba ha u kala madhab duwanaadeene Tafsiiraadka Mucaamaltanada. haday marka noqoto mid ku kala duwan gudaha dadkii Caamda ahaa ee ay so dhaafto Fuqahadii iyo Culimadii Cilmiga u lahaa waxay taasi noqonaysaa Waaqica kala irdhaysa Ummadii midnimadeedii waxay u hogaamisaa isdil iyo is gaaleyn, iska taqalusid Cinfi (Violent) uu ku jiro, hadii nooc ka mid ah uu la wareego meel ama uu maamulka qabto, noocaan oo mucaamaltan gooni ah oo adag wata waxaa bilaabanaya iska hor imaad uusan sababin Siraac Ilihii Dhaqaalaha ah ee uu sababay Siraac Madhabeed ama Tafsiir Gooni ah! Is-Cunid ka timid Qiyamkii Diiniga ahaa ee Mujtamaca ayaa wuxuu noqonayaa meel qilaaf uu ka taagan yahay. halkaas waxaa ka dhalanaya kooxo kale oo Hubaysan oo wata magicii Islaamiga ahaa ee lawada qaatay laakiin wata Asbaab dhab ah oo ku salaysan inay Isaga Caabinayaan Kooxdaan ku farad yeelaysa Mucaamaltan Qaas ah oo iska xoreynaysa sida hadda Ciraaq ka taagan. una soo socota Afgaanstaan iyo Anagaba!

Lix: Dowlad waxaa la yiraahdaa wax loogu qidmeeyo Kujtamaca Xaajaadkiisa iyo Maslaxadiisa, Caqiidadii Mujtamacuna waa mida lagu dhisayo qaabka ay dowladaasi ugu Qidmeyn lahayd mujtamaca. si kale, Dowlad waa wax caqliga qaawani uu sharixi karo- oo waa mid bulsho oo ku jaango'an Baahida Bulshada ee Agabeed iyo Macnawiga ah kaliye..........?

Todoba: Culumada Diinta Sida wanaagsan u bartay lagama yaabo inay uga faa'iideystaan Diintii Qidmad "Anaani ah" oo shaqsi ama Kooxeed maxaa yeelay haduu saas ku kaco waxaa uu ku iibinayaa Qowlkii Ilaahay Maslaxad Aduunyo! sidaa darteed haday jirto mas'alad diini ah oo dhex taala iska-hor-imaadyada Kooxahaan waxaa cad inaysanba jirinba oo qilaafaadka la doonayo in loogu tala galay in Ikhtizaal loogu sameeyo Mushkilada si loo waayo xal istiraatiiji ah oo lagu xalin lahaa mushkilada... halkaan waxaa loo badalay Siyaasad iyadoo awr ku kaacsasho ay bilaabatay.

Sideed: Hadii ay jiraan dad u heelan inay Siyaasada ka qayb galaan waa inay u halgamaan sidii ay u heli lahaayeen qiyam caqlaani ah oo hadafkeedu uu yahay sidii looga shaqeyn lahaa maslaxda Mujtamaca!. waa inay soo bandhigaan Aragti Siyaasi ah oo Barnaamijeysan, haba lahaato Madbuun (Contents) Diini ah, laakiin inuusan carabka ku adkeyn in Barnaamijkiisu uu yahay Xaq Mudliq ah laakiin uu yahay kan ugu Saxsanee xalin kara mushkiladaha hor yaala mujtamaca, sida Axsaabta ka jirta wadama Islaamka ah oo dhan! taas oo uu Siyaasigaas Islaamiga ah uu ugula jeedo inay tahay sida ay qabaan isaga iyo Jameecadiisa.

Sagaal: hadii ay jiri lahayd NIdaam Siyaasadeed Dowladeed oo Adag, ayna jiraan Qiyam laysku Raacay oo lagu maareyo Is-qabqabsiga dhaca Siyaasiyiinta dhexdooda, markaa Siyaasiga doonaya inuu ilaaliyo Maslaxadiisa iyo Tan kooxdiisa ama Xisbigiisa waa inuu raacaa Aaliyaadka (Machenism) lausku raacay oo uu mujtamacu aqbalayo. laakiin ka warahn hadii si Iska dheh oo Cashwaa'i ah loogu dhex shaqeysto Ummadii oo Xeerarkeedii aan la ilaalin, waxaa dhacay in Siyaasigaas nocuu doono ha noqdee ama Aydiyoolajiyaduu doono ha watee waxaa uu isaga ciyaarayaa Suuqiisii iyo kii Kooxdiisa, saa Shacbku ayagaa xadida siyaasada ay tahay inuu raaco siyaasigooda waxayna ku xadidaan Waaqicooda maya Wacyigooda?.

Toban: Siyaasada hada ay wataan Kooxda Qun-yar Socodka ah ee tariikhiyan ahaa "Ikhwaanul Muslimiin" tusaale: Cumar Cabdirashiid Aabihiis wuxuu ahaa Akhwaan muslimiin Xoog Badan iyo Sheekh Shariif oo isagu ka mid ahaa ragii soo aqriyay waxa uu la fashilmay nidaamkii Xisbigii Inqaad ee Suudaan uuna Hogaamin jiray Filasoofarka Dr. Xassan Al-Turaabi ayaa waxay u muuqataa in laga aqbalayo gudaha soomaaliya, inkastoo la ogyahay inay ku timid Dagaal Qiimo badan lagu baxshay iyo Xariiftan Siyaasadeed adag, oo lala galay Maafiyadii 20-kii sano horboodayay Ummada ayaa Caqabada ay ku dhutinkarto Dowladaani ay tahay in ay ka horyimaadaan Isbadalkii ay ku yimaadeen oo ay u wareejiyaan kursiga dhankii Qabqablaha dhanaan ahayn!!. saa natiijadii keentay waxay ahayd kala wareeg dhab ah oo ka yimid mujtamicii oo arkay kuna qancay howshii Siloonayd ee Jaalle Qabqable ee ku biyo shubanaysay "Biliqliqada". si kastaba Qabqablihii shaqsiga kaliya ee uu ka guuleystay waxay ahayd Aqoonyahan ku sheeg Karaani u noqday!? iyo Hogaan dhaqameed Maleeshiyooyinka u soo guri jiray! labadiiba shaatiyadoodii waxay leeyihiin Calaamadihii Dowladaan? oo waa ku biireen iyagoo Bililiqadii sidii qabqablaha dib u bilaabay. sidaa darteed taas waxay ka hor jeedaa haday jirto inay lidi ku tahay Kala wareeegii dadkii kusoo gubtay oo badalay Waaqicoodii hore ee Awrta lagu kacsanayay iyo Dabcigoodii wax kasta ogolaa. hadaan laga hortgin inta kore oo dhan waxay noqonaysaa in soomaliya markale ay gasho cashar cusub oo la yiraahdo "Fowdada Is-abuurista" ama "Fowda Al-Khlaaqah" taasna mar kalaan ka hadli doonaa haduu ilaahay yiraah...............................


Sadat Mohammed Geesh